دستاوردهاي مقابله با بيابان زايي در حوزه پژوهش - قسمت 12

    بخش تحقيقات بيابان از ابتداي تأسيس موسسه تحقيقات جنگل‌ها و مراتع كشور به عنوان يك بخش محوري, در ترتيبات ساختاري و نهادي موسسه از اهميت و جايگاه ويژه‌اي برخوردار بوده است. اين بخش هم اكنون مشتمل بر 4 گروه تحقيقاتي فعال شامل گروه تحقيقات منابع آب در بيابان, گروه تحقيقات اقليم و بيابان, گروه بررسي عوامل بيابان‌زا و تحقيقات اقتصادي اجتماعي و گروه تحقيقات تپه‌هاي شني است كه اقدامات تحقيقاتي آن در حال حاضر توسط40 نفر محقق در چندين ايستگاه تحقيقاتي در سطح 18 مركز استاني و ستاد مؤسسه اجرا، پشتيباني و هدايت مي‌شود. بر پايه آخرين گزارش آماري بانك اطلاعات طرح‌هاي تحقيقاتي موسسه در ديماه سال 86، بخش بيابان تاكنون بالغ بر 160 طرح تحقيقاتي در قالب طرح ملي, پروژه، طرح‌هاي مستقل و خاص به  اجرا درآورده است. به ‌طوري كه فرايند اجرايي و عملياتي تعداد 114 فقره از آنها به اتمام رسيده و 46 طرح نيز در حال اجراست. در يك ارزيابي و دسته‌بندي كلي 55 درصد طرح‌هاي بخش از نوع بنيادي راهبردي، 29 درصد كاربردي و 16 درصد ديگر از نوع توسعه‌اي است. همچنين به لحاظ موضوعي 5/55 درصد طرح‌ها در زمينه شناخت منابع و تحليل موقعيت، 7 درصد در زمينه بهره‌برداري از شن‌زارها، 5/20 درصد در زمينه تثبيت, احياء و توسعه و 17 درصد آنها نيز در زمينه سازگاري و جنگلكاري انجام شده است. تهيه و انتشار متجاوز از 450 مقاله علمي و هدايت ده‌ها پايان‌نامه دانشجويي در مقاطع تحصيلات تكميلي از ديگر خدمات پژوهشي بخش بوده است ...

ادامه نوشته

ابلاغ برنامه راهبردي بيابان به تمامي نهادهاي زيرمجموعه وزارت جهاد كشاورزي

    سرانجام، محمّدرضا اسكندري، وزير جهاد كشاورزي طي يك ابلاغ رسمي، مفاد سند برنامه راهبردي بيابان را از طريق معاون پژوهشي خويش – دكتر جهانگير پرهمت -  به صورت رسمي ابلاغ كردند تا از ابتداي سال 1388، تمامي برنامه‌ها و طرح‌هاي اجرايي و تحقيقاتي بر مبناي محتواي اين سند مورد نظارت و ارزيابي قرار گرفته و اعتبار ريالي مورد نظر آن تأمين شود ...

ادامه نوشته

جایزه‌ای برای آنها که با دریچه دوربین به بیابان‌زایی می‌نگرند!

    صبح دیروز میزبان رییس مؤسسه مردم نهاد توسعه پایدار و محیط زیست (CENESTA)، سرکار خانم دکتر رضوی و همکارشان بودم؛ مؤسسه‌ای که تاریخ آغاز به کارش به سال 1358 می‌رسد و از این نظر شاید یکی از پیشکسوت‌ترین نهادهای غیردولتی در حوزه‌ی محیط زیست ایران به شمار آید. هر چند اگر سه دهه فعالیت این تشکل سبز را با همتای آمریکایی‌اش - مؤسسه‌ی سیرا کلاب (SIERRA CLUB) - مقایسه کنیم که سال تأسیس آن به 1892 میلادی (117 سال پیش) می‌رسد؛ آنگاه به روشنی درخواهیم یافت که چه فاصله‌ی ژرفی بین تشکل‌های مردم نهاد ایرانی و آمریکایی در حوزه‌ی محیط زیست – دست‌کم از منظر قدمت زمانی – وجود دارد.
   بگذریم ...

    دکتر رضوی آمده بود تا ضمن معرفی تازه‌ترین طرح‌ها و اقدامات نهاد متبوعش، خبر برگزاری یک مسابقه‌ی بی‌نظیر را هم بدهد! بی‌نظیر از این جهت که تاکنون به یاد ندارم فراخوانی برای هنرمندان عکاس ایرانی داده شده باشد و جوایزی هم درنظر گرفته باشند با موضوع «مقابله با بیابان‌زایی و تخریب سرزمین»!
   مسابقه‌ای که هر علاقه‌مندی می‌تواند در آن شرکت کرده و شاهد داوری آثارش از سوی اساتیدی چون فرهاد ورهرام باشد. بنابراین تا زمان باقی است با شماره تلفن [phone] تماس گرفته و از جزییات این مسابقه و نحوه‌ی ارسال آثار خویش آگاهی یابید.
   به سهم خویش از تلاش‌های مرکز تحقیقات بین‌المللی همزیستی با کویر دانشگاه تهران، روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور و مؤسسه مردم نهاد توسعه پایدار و محیط زیست برای حمایت و برگزاری شایسته‌ی چنین مسابقه‌ای قدردانی کرده و امیدوارم از حاصل آن، بتوان با چشمانی بینا و پویشگر آشنا شد که با هنرمندی وخامت خطر بیابان‌زایی را در سرزمین مادری به تصویر کشیده‌اند؛ هشداری که شاید اثر آن بیشتر از ده‌ها مقاله‌ی نوشتاری بتواند برنامه‌ریزان مملکتی و افکار عمومی را نسبت به عواقب نادیده‌انگاشتن ملاحظات زیست‌محیطی در چیدمان توسعه‌ی کشور زنهار دهد.

درج نظر

پرويز كردواني همچنان از نابودي تالاب‌ها و قطع درختان حمايت مي‌كند!

    امروز در گفتگوي زنده دكتر پرويز كردواني و جناب ميلاني در شبكه يك سيما، بار ديگر اين چهره ماندگار بر ادعاهاي حيرت‌انگيز پيشين خود اصرار ورزيدند و صراحتاً از سازمان حفاظت محيط زيست خواستند تا در برابر خشك كنندگان تالاب‌ها و قطع كنندگان درختان سنگ‌اندازي نكنند!
    شرح اين ماجراي غم‌انگيز را در اينجا پي بگيريد.

مؤخره:
    حدود دو ماه است كه به طور رسمي و از طريق دفتر رياست جمهوري از دكتر پرويز كردواني خواسته‌ايم تا در نشستي كارشناسي شركت كرده و در جمع همكاران مؤسسه تحقيقات جنگل‌ها و مراتع كشور به طرح ديدگاه‌هاي خويش بپردازند. اما متأسفانه هنوز پاسخي دريافت نكرده‌ايم!

درج نظر

دستاوردهای مقابله با بیابان زایی در حوزه اجرا - قسمت 11

     هرچند مي­توان گفت: نخستين گام عملي براي اعمال مديريتي سازمان­يافته بر منابع­طبيعي کشور با تأسيس اداره‌ي جنگل‌ها در سازمان كشاورزي (غله‌ي سابق) در متجاوز از 69 سال پيش (1939 ميلادي) برداشته شده است؛ گامي که زمينه­سازِ تأسيس واحد حفاظت از منابع طبيعي در چند سال پس از خود شد؛ ليکن شايد ...

ادامه نوشته

سیمای بیابان‌زایی در ایران - قسمت 10

    ... و این بزرگترین ناهنجاری اخلاقی است که نسل آزمند امروز با آن مواجه است. در حقیقت، شدت بیابان‌زایی در هر سرزمین، یکی از شفاف‌ترین و گویا‌ترین پیراسنجه‌هایی (پارامتر) است که می‌تواند میزان پایبندی هر ملتی را به مبانی اخلاقی محیط زیست و توسعه پایدار نشان دهد. و تازه این آغاز راه است ... یادمان باشد: «پايداري واقعي هنگامي تحقق مي‌يابد كه نه تنها فردفرد شهروندان ايرانی، كه يكايك آحاد جامعه‌ی جهاني،‌ از آمادگي فداي مصلحت فردي در پاي مصلحت جمعي برخوردار باشند» ...

ادامه نوشته

وضعیت منابع آبی در بیابان های‌ایران - قسمت 9

     از آنجا كه «آب» عامل اساسي در توسعه و عمران مناطق بياباني و مؤلفه‌ی تعيين‌كننده برای برنامه‌ريزي فعاليت‌ها در رخساره‌هاي مناطق بياباني كشور است، چاره‌ای نیست جز آن که نهایت تلاش خویش را صورت دهیم تا بتوانیم در تدوین راهبردها و سیاست‌های حوزه‌ی مدیریت بیابان، قابليت‌ها و تنگناهاي منابع آبي در هر واحد برنامه‌ريزي به طور دقيق مورد بررسي قرار گرفته و امكانات استفاده‌‌ی بهينه از آنها تشريح شود.

ادامه نوشته

پوشش گياهي مناطق بياباني ايران - قسمت 8

     بررسي‌هاي به عمل آمده در مناطق بياباني كشور حكايت از استقرار و پراكنش پوشش گياهي مناطق بياباني ايران متناسب با مؤلفه‌هایی همچون: ميزان و پراكنش بارندگي، نوسانات درجه حرارت، رطوبت، منابع آب سطحي و زيرزميني، شرايط توپوگرافي و فيزيوگرافي، سازندهاي زمين‌شناسي، بافت و ساختمان خاك و … دارد. تراكم و تنوّع گونه‌هاي گياهي اعم از يكساله، بوته‌اي، درختچه‌اي و درختي نقش حياتي و غيرقابل انكاري در ساختار اجتماعي– اقتصادي مناطق بياباني ايفا مي‌کند. علوفه دام و ساير بهره‌برداري‌ها از مراتع، تأمين چوب و ساير فراورده‌هاي جنگلي، تثبيت ماسه‌هاي روان، جلوگيري از هدر رفت آب و خاك، بستر حيات وحش و… ، همه و همه حكايت از اهميت و جايگاه پوشش گياهي در منابع طبيعي و ساختارهاي اجتماعي – اقتصادي و زيست محيطي مناطق بياباني ايران دارد ...

ادامه نوشته

وضعیت خاک‌های مناطق بیابانی ایران – قسمت 7

    4-1-2- خاك

    بخش عمده‌ای از اراضي بياباني كشور به دليل شرايط دشوار اقليمي فاقد خاك‌هاي تكامل يافته است‌. در اين گونه خاك‌ها تخريب فيزيكي بر تخريب شيميايي غلبه دارد‌. همچنين هر دو فرآیند تخريب و خاكسازي ناشي از عوامل زيست‌شناختي (كه نقش اساسي در تكامل خاك‌ها ايفا مي‌كنند) در اين مناطق - به ويژه به دليل محدوديت‌هاي اقليمي - بسيار ضعيف و اندك عمل می‌کنند‌.

   به طوركلي در مناطق بياباني و كويري ايران، خاك‌ها در دو رده اريدي سول (Aridisols) و انتي سول (Entisols) قرار مي‌گيرند‌. اين خاك‌ها اغلب داراي رژيم رطوبتي خشك اريديك (Aridic and Torric) بوده و در بعضي از مناطق داراي رژيم رطوبتي آكوييك (Aquic) هستند. اريدي‌سول‌ها، خاك‌هايي هستند كه در آنها يك افق سطحي اكريك ochric و افق‌هاي تحتاني ساليك (salic)، كلسيك (calcic)، ژيپسيك (Gypsic)،  كامبيك (Cambic) و به مقدار كم آرژيليك (Argilic) مشاهده مي‌شود.

   اين رده شامل خاك‌هاي Camborthids‌،Gypsiorthids  ،Calciorthids ‌، Salorthids و به ندرت Haplargids همراه با ساير خاك‌هاي انتي‌سول‌ها هستند. به طور كلي، خاك‌هاي Entisols‌، خاك‌هايي هستند كه فاقد افق‌هاي مشخصه‌ی تحتاني بوده و داراي افق سطحي اكريك هستند. خاك‌هاي مناطق بياباني از نظر خصوصيات فيزيكي و شيميايي معمولاً داراي مواد آلي كم، اسيديته (pH)‌، كمي اسيدي تا قليايي زياد بوده و آهك در نيم‌رخ خاك آنها تجمع يافته و به طوركلي اغلب اين خاك‌ها آهكي هستند‌. اين خاك‌ها توسعه و تكامل نيم‌رخي كم تا متوسط دارند‌. بافت خاك از درشت تا متوسط و گاهي رسي تغيير مي كند‌. فعاليت زيست‌شناختي اين خاك‌ها پايين است‌. اين خاك‌ها در مناطق خشك سرد و گرم به وسيله يك لايه نازك سنگ و سنگريزه به نام سنگفرش بياباني (Desert pavement) پوشيده شده و تجمع املاح محلول در سطح و نيم‌رخ خاك در بعضي قسمت‌ها مشاهده مي‌شود و در بعضي قسمت‌ها زهكش خاك‌هاي اين اراضي ضعيف است. هدايت الكتريكي خاك‌هاي اراضي بياباني اغلب زياد بوده و فاقد ساختمان هستند‌. نفوذپذيري آنها با توجه به بافت و املاح متغير و در اراضي تپه هاي شني متحرك و غيرمتحرك سريع و خيلي سريع و در خاك‌هاي قليايي خيلي آهسته است‌. مقدار ازت خاك‌هاي مناطق بياباني خيلي كم بوده و فسفر آنها نيز پايين است‌. عامل خاك با شاخص‌هايي همچون شوري و قلياييت‌، وضعيت زهكشي، نفوذپذيري، بافت و لايه محدودكننده و نحوه مديريت خاك و اراضي به عنوان يكي از عوامل مهم ايجاد بيابان‌ها به شمار مي‌رود‌. با بررسي‌هاي به عمل آمده، سطح وسيعي از اراضي بياباني كشور از خاك‌هاي شور و رسوبي شور تشكيل شده‌اند كه به دليل شوري بالا شرايط بياباني را بوجود آورده‌اند. به علاوه بخش‌هايي از اين اراضي از خاك‌هاي باتلاقي شور تشكيل شده‌اند كه به دليل شوري و قلياييت زياد و شرايط زهكشي نامطلوب جزء اراضي بياباني و لم يزرع محسوب مي‌شوند‌. برخي از خاك‌هاي مناطق بياباني شامل تپه ها و پهنه‌هاي ماسه‌اي فعال و غيرفعال هستند. اين خاك‌ها به دليل بافت سبك و فقدان ساختمان خاك در آنها، شديداً به فرسايش بادي حساس بوده و درنتيجه مستعد بيابان‌زايي به شمار مي‌روند.

درج نظر

ویژگی های پیکرشناختی و زمین شناسی مناطق بیابانی ایران - قسمت 6

     از آنجا كه در اين برنامه، مناطق بياباني پايين‌تر از خط كنيك، يعني دشت سرها و پلاياها به عنوان واحدهاي برنامه‌ريزي در نظر گرفته شده‌است، بنابراين عمدتاً از واحدهاي زمين شناسي دوران چهارم (كواترنر) بوجود آمده اند كه از مواد ناپيوسته شامل انواع نهشته‌هاي رودخانه‌اي‌، مخروط افكنه ها و … تشكيل يافته‌اند‌. حساسيت‌هاي اين مواد به فرسايش بخصوص فرسايش بادي و وجود نمك‌‌ها و املاح گچي، آهكي و نمك فراوان در آنها موجبات ايجاد مناطق بياباني را فراهم مي‌آورد‌. از آن گذشته هر چند مناطق كوهستاني از محدوده‌هاي مورد نظر اين برنامه خارج است‌، ولي همواره با نفوذ رسوبات حاصل از تجزيه و تخريب فيزيكي و شيميايي مواد زمين‌شناسي پيوسته و ناپيوسته آنها به همراه روان‌آب‌هاي آلوده به گچ و نمك‌، به ايجاد شرايط بياباني كمك مي‌كند. به طوركلي پيراسنجه زمين‌شناسي با شاخص‌هايي همچون‌، حساسيت مواد مادري بالادست به فرسايش آبي‌، شوري مواد حمل شده در اثر فرسايش آبي و حساسيت مواد ناپيوسته در مناطق رسوبگذاري نسبت به فرسايش بادي و نيز شيب و جهات جغرافيايي‌، در ايجاد بيابان‌ها دخالت دارند ..‌.

ادامه نوشته

وضع موجود کشور از منظر اقلیم - قسمت 5

    اهميت شرايط شكننده‌ي كشور و آسيب‌پذيري قابل توجّه آن، هنگامي آشكارتر مي‌شود كه بدانيم مطابق تعريفي كه از بيابان‌زايي ارايه شده و در 26 دسامبر 1996، از تصويب اعضاي كميته‌ي بين‌الدول پيمان(كنوانسيون) مهار بيابان‌زايي نيز گذشته است (UNEP، 1997)، «بيابان‌زايي: همان تخريب سرزمين است كه در تمامي زير رده‌هاي زيست‌اقليمي سرزمين‌هاي خشك، به استثناي مناطق فراخشك، ناشي از فشارهاي انساني يا تغييرات محيطي، امكان  وقوع دارد.»

ادامه نوشته

شناخت وضع موجود بیابان و بیابان زایی در ایران - قسمت چهارم

   در اين سند راهبردي، وضع موجود در دو بخش محيط طبيعي و محيط انساني مورد توجه و مداقه قرار گرفته است ...

ادامه نوشته

تعاریف و مفاهیم مندرج در سند راهبردی بیابان - قسمت سوم

    در تدوين «برنامه‌هاي راهبردي بخش بيابان - چشم‌انداز 1404» - دانش‌واژه‌ها و عباراتي مورد استفاده قرار گرفته است كه ممكن است داراي بازنمودهاي بسيار گوناگون و متنوعي با توجه به ديدگاه‌هاي مختلف متخصصين و صاحبنظران باشند، درنتيجه لازم است تعاريف و مفاهيم به كار رفته در اين سند راهبردي كاملاً تبيين و روشن شوند ...

ادامه نوشته

اهميت موضوع تدوين برنامه راهبردي بيابان (قسمت دوّم)

بخش اوّل- كليات
1-1- مقدمه و طرح خطوط كلي

         «علم قبل از هر چيز عبارت است از مشاهده‌ي آنچه در گذشته اتفاق افتاده، برای پيش بينی آنچه در آينده روی خواهد داد».

برانيسلاو مالينوفسكي

     نفس پرداختن به سازوكارِ تعيين و معرفي اولويت‌هاي راهبردي ميان‌مدت و دراز مدت در هر سازمان يا نهادي به منزله‌ي تأكيد بر نگرشي علمي و نشان‌دهنده‌ي آشكار اين واقعيت است كه نهاد مزبور پيش تر دو گام اساسي را با جامعيت كامل برداشته است؛ به سخني ديگر، نخست بايد مجموعه عوامل مرتبط با يك سامانه به دقت مشخص شوند (در اينجا: منابع طبيعي، انسان و دام)، سپس اهداف يا آرمان‌هاي كلان و ملّي به روشني تبيين يافته باشند و آنگاه بر پايه‌ي اهداف كلان و خردِ تعيين شده مي بايست اقدام به تعيين راهبردهاي كاري (در اينجا: اولويت‌هاي پژوهشي و اجرايي و‌...) كرد تا بتوان بر مبناي آنها به تدوين سياست‌هاي كاري (مانند تخصصي كردنِ مراكز، تشكيل گروه هاي كاري پژوهشي، ارايه‌ي پروژه ها و طرح‌هاي ملّي و ناحيه اي)، روش‌هاي اعمال آن سياست‌ها و برپايي سامانه‌ي پايش و ارزشيابي سازمان همت گمارده و حركت كرد ...

 

ادامه نوشته

انتشار برنامه راهبردي بيابان – چشم‌انداز 1404 (بخش نخست)

 

    همان طور كه پيش‌تر هم اشاره شد، سرانجام در آخرين ماه فصل پاييز، برنامه راهبردي بيابان – چشم انداز 1404، پس از طي يك مسير پرفراز و نشيب كه بيش از دو سال به طول انجاميد، به سرمنزل مقصود رسيد و خوشبختانه مورد توجهي سزاوارانه قرار گرفت.
    اينك، از آنجا كه محتواي اين برنامه قرار است به عنوان اصلي‌ترين مرجع راهبردي بخش تحقيقات و اجرا در پيشاني برنامه‌هاي موضوعي وزارت جهاد كشاورزي و نهادهاي مرتبط قرار بگيرد، محتواي كامل آن را بر روي تارنماي مهار بيابان‌زايي منتشر مي‌كنم:

ادامه نوشته

در ستايش عكاسي كه بيابان را زيبا مي‌بيند!

     ... معلوم است كه وقتي قرار باشد برتراند به ثبت بيابان بپردازد، چه آثار ماندگار و ناهمتايي را خلق خواهد كرد. تصاوير او از صحراي موريتاني در آفريقا – بي ترديد – در شمار شاهكارهاي بي بديل صنعت عكاسي است كه براي هر چشم غير حرفه‌اي و نامأنوس با بيابان هم سخت دل‌فريب و افسون‌گر مي‌نمايد، چه برسد براي صاحب اين قلم و خوانندگان گرامي مهار بيابان‌زايي كه مي‌دانم آنها نيز از ديدن چندباره‌ي اين تصاوير لذت برده و خواهند برد ...

ادامه نوشته

سپاس از اسدالله افلاكي و روزنامه همشهري

    اسدالله افلاكي از آن جمله خبرنگاران دلسوز محيط زيست ايران است كه هر چند شايد كمتر در صدر آنتن رسانه‌اي قرار گرفته و مي‌گيرد، امّا اغلب به دليل گزارش‌ها و خبرهاي به روز و مؤثرش توانسته است، ردپايي ماندگار در حوزه‌ي خبررساني محيط زيست بيافريند.
    گزارش امروز او در روزنامه همشهري با عنوان: «قطع 10‌هزار درخت 300‌ساله كهور در فقيرترين رويشگاه‌هاي كشور» از جمله‌ي همان گزارش‌هاست كه در پاسخ به يادداشت گلايه‌گونه‌ي نگارنده منتشر شده است.
    براي او و ديگر خبرنگاران سخت‌كوش محيط زيست وطن بهترين آرزوها را دارم و اميدوارم، پاداشي درخور بابت پايمردي‌هاشان دريافت دارند.
    همچنين از نويسنده‌ي تارنماي «فرهادتا» نيز كه از منظري ديگر اين موضوع را مورد عنايت قرار داده‌اند، قدرداني مي‌كنم.

درج نظر

بد نگوييم به مهتاب ، اگر تب داريم!

دوست دانشمند و فرزانه‌ام، كمال‌الدين ناصري عزيز مجدداً بر بنده منت نهاده و به بهانه‌ي يادداشت پيشينم در باره‌ي نكوهش حيوان‌آزاري، از جايگاهي بلندتر و آرماني متعالي‌تر به موضوع نگريسته و يادمان انداخته‌اند كه نگرش‌هاي انسان‌محورانه‌ي افراطي نبايد ملاك قضاوت ما براي برچسب‌زدن بر موجودات اطراف ما باشد.
    يادداشت دكتر ناصري، بي‌اختيار مرا ياد نواي جاودانه‌ي سهراب انداخت كه بيش از 4 دهه‌ي پيش از من و تو پرسيده بود:

من نمي‌دانم چرا مي‌گويند:
اسب حيوان نجيبي است و كبوتر زيباست
گل شبدر چه كم از لاله‌ي قرمز دارد
چشم‌ها را بايد شست ...

    بله، دست‌نوشته‌ي ناصري يادآوري‌مان مي‌كند كه بايد چشم‌ها را بشوريم و جور ديگر به تماشاي محيط زيستنمان بپردازيم.
   كمال الدين مي‌پرسد: به راستی در این نظام خلقت کدام گونه آفت سایرین است؟ کدام گونه دیگر زیستمندان را به نابودی و فنا کشیده است؟ کدام گونه غیر اخلاقی رفتار می‌کند؟ کدام گونه نه تنها سایر گونه‏ها را در معرض توفان بلا قرار داده، بلکه می‌رود که خویشتن را نیز در گرداب مصایب خودساخته غرق نماید؟
    آري ... بد نگوييم به مهتاب، اگر تب داريم.

    اينك با سپاس مجدد از اين دوست فرزانه و عاشق طبيعت و ابراز شادماني براي دانشجوياني كه در محضر چنين آموزگاري رشد مي‌يابند، توجه خوانندگان عزيز مهار بيابان‌زايي را به مشروح نظر دكتر كمال‌الدين ناصري جلب مي‌كنم:

ادامه نوشته

چرا هنوز مي‌توان مصاديقي از حيوان‌آزاري را در ايران ديد؟!

 

و نخواهيم پلنگ از در خلقت برود بيرون
و بدانيم اگر كرم نبود، لطمه مي‌خورد به قانون درخت ...

    بي‌گمان، يكي از شناسه‌هاي توسعه‌ي انساني، ارزشي است كه انسان‌ها، نه فقط براي انسان‌ها كه براي همه‌ي زيستمندان طبيعت، از گياهان گرفته تا جانوران قايل هستند. حيات، به مفهوم دقيق كلمه، تنها هنگامي پايدار، باكيفيت و پرنشاط خواهد بود و خواهد ماند كه بتوانيم در كنار خويش از موهبت حضور گياهان و حيوانات نيز بهره‌مند باشيم. جهان بدون سبزينه و بدون پرنده و كرم و سگ و گربه و يوز و گراز و اسب و قورباغه و ... چيزي نيست جز همان جهنمي كه خداوند وعده‌ي آن را به بدخواهان و ستم‌پيشگان داده است.
    به باور نگارنده، براي مهار پديده‌ي شرم‌آور حيوان‌آزاري بايد كاري بنيادي را آغاز كرد و از كودكستان و دبستان آغاز نمود.
   اگر بتوان فرزنداني را تربيت كرد كه دلشان براي يك پرنده، يك درخت، يك سگ، يك گربه، يك سمور آبي و ... بسوزد و هيچگاه به خود اجازه ندهند كه براي تفريح و سرگرمي به آزار اين آيه‌هاي بي‌گناه و مفيد خلقت بپردازند، آنگاه مي‌توان اميدوار بود كه آينده‌ي اين بوم و بر مقدس در دستان ايرانيان توانمند و مسئوليت‌پذيري خواهد افتاد كه نقش خود را به عنوان شهروند صلح‌جو و مفيد جامعه‌ي جهاني به خوبي ايفا كرده و ايراني پرتوان، طبيعت‌دوست و عدالت‌محور را به جهان معرفي خواهند كرد.
   پرهيز از ترويج رسوم غلط، كه به يكي از آنها در يادداشت پيشين هم اشاره كردم و يا عدم افتخار به عكس گرفتن در كنار لاشه‌ي حيوان بي‌گناهي كه براي تفريح شكار كرده‌ايم، مي‌تواند از مصاديق اميدواركننده‌ي مهار اين پديده‌ي شوم در ايران‌زمين باشد.

    يادمان باشد كه ما فرزندان آن ايراني فرزانه‌اي هستيم كه متجاوز از ۲۵۰۰ سال پيش گفته بود:

به فهم آب رسیدن و گندم را گرامی داشتن،
این آیین من است.
پس هرکه رونده ای را بیازارد
جهان را آزرده است.
او که درختی را بیافکند،
بی اجاق خواهد مرد.
او که آب را بیالاید،
روان خویش را آلوده است.

 کوروش بزرگ (ترجمه شده از منشور پارسوماش)

    مؤخره:
    ممنون از آونگ خاطره‌هاي ما كه به موقع زنهارمان داد. خوشحال مي‌شوم تا ديگر سبزانديشان دنياي مجازي نيز در نكوهش حيوان‌آزاري يادداشتي را در تارنمايشان اختصاص دهند. در ضمن اين يادداشت در صفحه ۲ روزنامه همشهري امروز - نوبت عصر  ۶ بهمن ۸۷- منتشر شده است.

    در همين ارتباط و از همين نويسنده:
- گراز خوب، گراز مرده است!
- انسان زيان‌كار ؛ حيوان زيان‌كار ، شرق‌الاوسط و كريستف‌كلمب!
- اميدوارم سگي را نوازش كني
- عكس گرفتن در كنار لاشه‌ي شكار به چه معني است؟
- براي اشك‌هاي اسماعيل كهرم
- از مارمولك‌ها بياموزيم
- در نكوداشت روز ملي حمايت از حيوانات

درج نظر

چرا مثل امام جمعه كاشمر كم داريم؟

    سيد قاسم يعقوبي، امام جمعه كاشمر اخيراً در سخناني هنجارشكنانه به يكي از مصاديق بارز خرافه‌پرستي در كشور تاخته است؛ خرافه‌اي كه شوربختانه از طريق برخي از مردم، گروه‌هاي مذهبي و برنامه‌هاي تلويزيوني ترويج و تقويت هم مي‌شود ...

ادامه نوشته

قتل عام درختان در بلوچستان ، خطرناك‌تر از فاجعه لويزان!

     10 هزار سال پيش وزن ما و تمامي دام و متعلقات ديگر نوع بشر، به يك دهم درصد وزن كل جانداران روي زمين هم نمي‌رسيد. امروز اما به گفته‌ي لستر براون، اين ميزان به 98 درصد رسيده است! چگونه است كه ناقوس مرگبار اين تجاوز و خودخواهي و درازدستي و نابخردي را نمي‌شنويم؟ چگونه است كه هر روز با دست خويش، مشتي خاك بر گورمان مي‌ريزيم و درنمي‌يابيم كه حتا كلاغ‌ها هم شهرمان را ترك كرده‌اند و 5 سال از عمرمان را از دست داده‌ايم؟ ديگر چه اتفاقي بايد بيافتد تا دريابيم كه نابودي محيط زيست يعني نابودي نوع بشر؟!
    واي برما ... اگر عادت كنيم ...

ادامه نوشته