جشن زمین به 40 سالگی خود نزدیک میشود؛ امّا ...

«روی زمين، اين سفينهي فضايي، مسافری وجود ندارد؛ همهي ما خدمهي آن هستيم.»
مارشال مک لوبان
39 سال از زماني كه براي نخستينبار جهانيان به صرافت برگزاري جشني به بهانهي پاسداری از یگانه بستر حیات – کره زمين - افتادند، ميگذرد. در 22 آوريل سال 1970، یک سناتور آمریکایی به نام گيلرد نيلسون پيشنهاد برپایی اولين اعتراض سراسري در كشور عليه آلودگيها و تخريب محيط زيست را ارایه داد. وی هدف از این اقدام را « قرار دادن مسأله حفاظت از محيط زيست در اولویت كار سياستگذاران كشور» اعلام کرد. به دنبال اين پيشنهاد، در اجتماعی غافلگیرکننده، افزون بر 20 ميليون نفر از شهروندان ايالات متحده در سراسر كشور در طيفي گسترده به این فراخوان سبز لبیک گفته و خواهان توجه دولتمردان خود به مسأله حفاظت از محیط زیست شدند. آن اجتماع نهتنها توانست اعتباری یکشبه و سزاوارانه به دادخواستهای زیستمحیطی طرفداران طبیعت در آمریکا دهد، بلکه خود منجر به تغییر تاریخ و آفرینش مقام و منزلتی کمسابقه برای طرفداران محیط زیست در بسیاری از کشورهای جهان شد.

چنین است که از آن پس هر ساله به مناسبت گرامي داشت تولد اين جنبش سبز در سراسر جهان مراسمي برگزار ميشود و اين روز از يك رويداد صرفاً ملّي به يك مناسبت فراملّی یا جهانی بدل شده است؛ مناسبتی که حتا در کشورهایی که ظاهراً رابطهی دوستانهای با غرب و آمریکا هم ندارند، گرامیداشته شده و دارای حرمت و اعتبار است.
و این خود میتواند یکی از مزیتهای گرایههای محیط زیستی باشد. گرایههایی که آسانتر و پرشتابتر از هر انگیزهای میتوانند دولتها و ملتها را در پشت یک میز گردآورده و آنها را مهیای مقابله با دشمنی مخرّب و خطرناک به نام فرسایش، آلودگی، جهانگرمایی و ... کنند.
یادمان باشد:
تقریباً 4 دهه از اجتماع پرشور و 20 میلیونی طرفداران محیط زیست میگذرد، اما شاید دستاوردهای حاصل از این تلاش 40 ساله به هیچوجه قابل مقایسه با دیگر دستاوردهای بشر در حوزه انفورماتیک، نانو فناوری، ماهواره، تلفن همراه و ... نباشد. چه، در غیر اینصورت نباید امروز شاهد افت کیفیت زندگی و تخریب شتابناک عرصههای منابع طبیعی بر روی کره زمین باشیم.
به راستی چرا هنوز که هنوز است، کسی روز زمین را آن گونه که سزاوار است، جدی نمیگیرد؟! و چرا کسی نمیپذیرد که همهی ما خدمهی این یگانه بستر حیات هستیم و نه مسافر آن.
مؤخره:
فکر کنم این تنها زمین باشد که زمینیان دو بار در سال برایش جشن میگیرند و البته – غالباً - 365 بار هم فراموشش میکنند!
در همین باره:
- نگوييم زمين پاك؛ همان گونه كه نميگوييم: زن پاك ... كودك پاك ...
به «مهار بيابانزايي» خوش آمديد؛ تارنمايي كه از 12 فروردین 1384 کلید خورده است و تاکنون جوایز متعدد منطقهای، ملّی و جهانی بدست آورده؛ از جمله: در آبان 1385 و اردیبهشت ماه 1387، عنوان برترین وبلاگ محیط زیستی ایران را بدست آورد؛ در فروردین ماه سال 1389 به عنوان سومین وبلاگ محبوب محیط زیستی جهان در سال 2009 انتخاب شد؛ در دوم اردیبهشت 1392، وبگاه نخست محیط زیستی پایتخت در جشنواره مشکات برای سال 1391 شد و سرانجام در 17 اردیبهشت 1392، برنده عنوان برترین وبلاگ به انتخاب مردم در اجلاس جهانی رسانهها برای سال 2013 شد. محمّد درویش در این محیط مجازی ميكوشد در گام نخست جايگاه محيط زيست را در سبد اولويتهاي راهبردي كشور، به منزلگاهي درخور ارتقاء بخشد؛ و در گام بعدي ثابت كند كه بخش پهناوري از زيستبوم وطن، همان قلمرو برهنه و سوزان ماسههاي بادي و شورابهاي كويري و كلوتهاي سر به فلك كشيده و نبكاهاي استوار عرصههاي بياباني، ميتواند پايدارترين و غنيترين صندوق ذخيرهي ارزي ايرانيان باشد. به شرط آنكه بكوشيم با نفي «بيابانزدايي»، از بيابانيشدن زيستبومهاي تالابي، جنگلي و مرتعي خويش جلوگيري كنيم.