خشکسالی آبان شدیدتر از مهر نبود! بود؟
هرچند که نتايج ديدهباني، پايش و تحليل آخرين نقشههاي ترسيم شده در پايگاه مديريت خشکسالي کشاورزي استان اصفهان در مرکز تحقيقات کشاورزي و منابع طبيعي نشان از کاهش قابل توجه ريزشهاي آسمانی در اغلب نقاط کشور از ابتداي سال آبی جاري (مهر ماه 1389) تا پايان آبان ماه دارد، اما به هر حال، وضعیت اندکی بهبود یافته است، به ویژه برای مردم گرمسار و تهران و کهنوج و نواحی اطراف آن. به نحوی که در کل کشور، میزان بارش رخ داده نسبت به میانگین درازمدت از حدود 81 درصد کاهش در ماه گذشته به 51 درصد کاهش رسیده است.
با این وجود، همچنان 96.2 درصد از سطح کشور از بارشی کمتر از ميانگين دراز مدت برخوردار شده و به سخنی ديگر خشکسالي خفيف تا بسيار شديد را تجربه کردهاند و در 3.8 درصد سطح باقيمانده، ميزان بارش بيش از ميانگين دراز مدت بوده است. اگر بخواهیم مقایسهای بین وضعیت خشکسالی تا پایان آبان ماه در سال گذشته و سال جاری داشته باشیم، در مییابیم که وضعیت خشکسالی نسبت به سال قبل بسیار وخیمتر شده است. به نحوی که درصد مساحت مناطقی که خشکسالی را تجربه کردهاند در حدود 32 درصد افزایش پیدا کرده است.
همانطور که نقشه وضعیت خشکسالی ایران با استفاده از شاخص درصد از میانگین بارش نشان میدهد، بطور کلي قسمت اعظم کشور به جز بخشهایی از شمال، مرکز و قسمت محدودی در جنوب کشور، شاهد خشکسالی بسیار شدید بوده است.در طول این بررسی جزئيات ديگري از مطالعه نقشههاي خشكسالي به دست آمد كه در ذيل به آن اشاره كوتاهي ميگردد.
خشكسالي بسيار شديد (كاهش بيش از 60 درصد از بارش نرمال):
این کلاس خشکسالی سطح بسیار وسیعی از کشور را اشغال نموده است به نحوی که حدود 66.5 درصد از سطح کشوررا به خود اختصاص داده است. این وضعیت در بسیاری از نقاط کشور از جمله کل استانهای آذربایجان شرقی، کردستان، کرمانشاه، ایلام، اردبیل، چهارمحال و بختیاری، فارس، یزد و بوشهر و قسمتهای وسیعی از استانهای سیستان و بلوچستان، هرمزگان، خراسان جنوبی، خراسان رضوی و شمالی، گرگان، آذربایجان غربی، کردستان، زنجان، لرستان، خوزستان و بخشهایی از استانهای اصفهان، همدان و کرمان دیده میشود.
خشكسالي شديد (كاهش 45 تا 60 درصد بارش نرمال):
خشكسالي شديد در حدود 14.3 درصد از سطح كشور را طی این دوره در برداشته است. اين خشكسالي در شهرستانهای سرخس، مشهد و قوچان (خراسان رضوی)، بجنورد (خراسان شمالی)، گرگان (گرگان)، بیارجمند (سمنان)، نایین و اصفهان (اصفهان)، کوهرنگ (چهارمحال و بختیاری)، بستان (خوزستان)، خرمآباد و بروجرد (لرستان)، ملایر، کنگاور و همدان (همدان)، منجیل (گیلان)، سراب (آذربایجان شرقی)، جلفا و خوی (آذربایجان غربی)، جیرفت (کرمان) و بندرعباس (هرمزگان) را شامل شده است.
خشكسالي متوسط (كاهش 20 تا 45 درصد بارش نرمال):
خشكسالي متوسط بخشهایی از شمال و مرکز و قسمت محدودی از جنوب کشور را احاطه كرده است و مساحتي در حدود 11 درصد را شامل ميشود. در خراسان جنوبی (نهبندان)، سمنان (شاهرود)، اصفهان (اردستان، نطنز و داران)، لرستان (الیگودرز)، مرکزی (ساوه و اراک)، قزوین (قزوین)، گیلان (رشت)، مازندران (رامسر، نوشهر و بابلسر)، خوزستان (دزفول)، کرمان (جیرفت) شاهد اين نوع خشكسالي ميباشيم.
خشكسالي خفيف (كاهش كمتر از 20 درصد نرمال):
اين خشكسالي 4/4 درصد از مساحت كشور را شامل ميشود. در استانهای البرز (کرج)، قم (قم)، اصفهان (کاشان،گلپایگان و نطنز)، آذربایجان غربی (ماکو) و هرمزگان (میناب) این وضعیت خشکسالی مشاهده ميشود.
خلاصه وضعيت خشكسالي ايران از مهرماه تا پايان آبانماه 1389
ü مجموع بارندگي کشور 24.3 ميليمتر
ü میزان بارندگی سالانه دراز مدت کشور 49.8 میلی متر
ü ميزان کاهش بارندگي نسبت به دوره آماري بلند مدت 51.1 درصد
ü بالاترین درصد خشکسالی: بسیاری از ایستگاههای سینوپتیک کشور از جمله خور و بیابانک، کنگان جم، بیرجند، فردوس، بشرویه، اقلید، انار، بم، جاسک، یزد و طبس طی این مدت هیچ بارشی دریافت نکردهاند.
ü بالاترین درصد ترسالی: ایستگاه کهنوج (کرمان) با 128 درصد افزایش بارندگی نسبت به میانگین دراز مدت
ü پرباران و کم بارانترین استانها: استان تهران با 20.5 درصد افزایش بارش نسبت به میانگین دراز مدت و استان فارس با 7/99 درصد کاهش بارش نسبت به میانگین دراز مدت به ترتیب پر بارشترین و کم بارشترین استانهای کشور میباشند(نمودار شماره3).
ü وضعيت خشكسالي: خشکسالی به مانند ماه گذشته وضعیت خود را کماکان حفظ کرده به طوری که خشکسالی در بخش اعظم کشور مشاهده ميشود.
بیشتر بدانید:

به «مهار بيابانزايي» خوش آمديد؛ تارنمايي كه از 12 فروردین 1384 کلید خورده است و تاکنون جوایز متعدد منطقهای، ملّی و جهانی بدست آورده؛ از جمله: در آبان 1385 و اردیبهشت ماه 1387، عنوان برترین وبلاگ محیط زیستی ایران را بدست آورد؛ در فروردین ماه سال 1389 به عنوان سومین وبلاگ محبوب محیط زیستی جهان در سال 2009 انتخاب شد؛ در دوم اردیبهشت 1392، وبگاه نخست محیط زیستی پایتخت در جشنواره مشکات برای سال 1391 شد و سرانجام در 17 اردیبهشت 1392، برنده عنوان برترین وبلاگ به انتخاب مردم در اجلاس جهانی رسانهها برای سال 2013 شد. محمّد درویش در این محیط مجازی ميكوشد در گام نخست جايگاه محيط زيست را در سبد اولويتهاي راهبردي كشور، به منزلگاهي درخور ارتقاء بخشد؛ و در گام بعدي ثابت كند كه بخش پهناوري از زيستبوم وطن، همان قلمرو برهنه و سوزان ماسههاي بادي و شورابهاي كويري و كلوتهاي سر به فلك كشيده و نبكاهاي استوار عرصههاي بياباني، ميتواند پايدارترين و غنيترين صندوق ذخيرهي ارزي ايرانيان باشد. به شرط آنكه بكوشيم با نفي «بيابانزدايي»، از بيابانيشدن زيستبومهاي تالابي، جنگلي و مرتعي خويش جلوگيري كنيم.